Obon là lễ hội được mong chờ nhất trong mùa thu của người Nhật Bản. Lễ hội này mang ý nghĩa chào đón sự ghé thăm của những linh hồn tổ tiên đã khuất, thể hiện lòng biết ơn và cầu an cho các linh hồn. Ngày nay, lễ hội này cũng trở thành dịp để sum họp gia đình và thể hiện tình yêu thương đối với những người còn sống.
Có thể nói, lễ hội Obon được coi như lễ Vu Lan của người Nhật Bản. Đây cũng là thời điểm sum họp gia đình gần giống với tết của người Việt Nam.
Obon – Lễ Vu Lan của người Nhật Bản
Lễ hội Obon của người Nhật Bản có đến 3 mốc thời gian tổ chức tùy theo địa phương:
- Bon tháng bảy (Shichigatsu Bon): 15 – 7 dương lịch
- Bon cũ (Kyu Bon): 15 – 7 âm lịch
- Bon tháng tám (Hatchigatsu Bon): 15 – 8 dương lịch
Trong đó, Hatchigatsu Bon là lễ hội lớn nhất được tổ chức tại Kyoto và thu hút lượng lớn người dân và khách du lịch tham gia.
Trước ngày tổ chức lễ hội, tức khoảng ngày 13, người dân sẽ treo những chiếc lồng đèn trước cửa nhà và cả những con đường dẫn vào nhà để chào đón và dẫn lối cho các linh hồn đã khuất về thăm nhà cũ.
Cùng ngày, người dân sẽ thực hiện các hoạt động giống như tục Tảo Mộ của người Việt Nam như: thăm viếng mộ, lau chùi, dọn vệ sinh, tu sửa lăng mộ và cúng để mời người thân quá cố quay về thăm nhà. Mâm cỗ cúng bao gồm các loại bánh đặc trưng và trái cây được trình bày đẹp mắt, phẩm vật luôn được thay đổi theo từng ngày trong kỳ lễ để các linh hồn vui và thấy mình luôn được chào đón.
Với những du khách và sinh viên du học Nhật Bản thì nhất định không thể bỏ lỡ cơ hội thưởng thức điệu múa Odori và chiêm ngưỡng Lễ Dâng Lửa – hai nét đặc sắc nhất trong lễ hội Obon.
Vũ điệu Bon-Odori của người Nhật Bản
Tương truyền, vũ điệu Bon-Odori được bắt nguồn từ câu chuyện vềPhật tử Mokuren. Vì quá tưởng nhớ người mẹ quá cố, ông đã dùng phép thần thông tìm mẹ khắp trên trời dưới đất và cuối cùng nhìn thấy bà đang phải chịu cảnh đói khổ dưới địa ngục do những nghiệp ác, ích kỷ mà bà đã làm. Ông đến bên Phật Tổ để cầu xin. Người chỉ dạy ông nhờ hợp lực của các vị chư tăng từ khắp nơi cúng bái. Ngày rằm tháng 7 là ngày các vị chư tăng kết thúc đợt tu luyện trong mùa hè, đó chính là ngày thích hợp để ông cúng bái cứu mẹ.
Nhờ lời chỉ dạy đó, cuối cùng Mokuren đã cứu được mẹ mình khỏi cảnh đói khát nơi địa ngục. Không chỉ cứu được mẹ, ông còn nhìn thấu được cả tấm lòng và sự hy sinh mà lúc sinh thời mẹ ông đã dành cho ông. Vui sướng, ông đã múa một điệu tràn đầy lòng biết ơn. Vũ điệu này đã được truyền lại thành vũ điệu Bon-Odori hiện nay để tưởng nhớ, tri ân tổ tiên. Đến nay, điệu nhảy Bon-Odori đã phát triển thành rất nhiều phong cách khác nhau và ngay cả nhạc nền cũng tùy theo từng vùng. Kiểu truyền thống điển hình là các vũ công nhảy múa vòng tròn quanh một giàn gỗ gọi là Yakura.
Trong Lễ Dâng Lửa, 5 chữ Đại, Diệu, Pháp, Thuyền và chữ Đại nhỏ lần lượt được thắp sáng bằng lửa trên 5 ngọn núi xung quanh Kyoto, mỗi chữ sẽ phát sáng khoảng gần 30 phút, tất cả sẽ tạo nên một khung cảnh thiêng liêng, ấm áp và hùng vĩ. Người Nhật Bản tin rằng ánh sáng ấy sẽ dẫn lối cho các linh hồn quay về trời một cách thanh bình và an lạc.
Nghi thức Togo Nagashi Nhật Bản
Kết thúc lễ hội Obon, người Nhật Bản sẽ thả vô số những đèn hoa đăng trên mặt nước, còn gọi là nghi thức Togo Nagashi. Đây được thay cho lời chào tạm biệt để các linh hồn tổ tiên có thể trở về thế giới riêng của họ sau chuyến viếng thăm con cháu.
